ภาพวงจรปฏิจจสมุปบาท แบบขยายความ

ภาพวงจรปฏิจจสมุปบาท พร้อมทั้งการขยายความอุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ อันเป็นทุกข์ ในองค์ธรรม"ชรา"

อาสวะกิเลส อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป

มรณะ สฬายตนะ

วงจรปฏิจจสมุปบาท

ชรา อันเป็นทุกข์ วนเวียนปรุงแต่งและเร่าร้อน ผัสสะ

เวทนูปาทานขันธ์ วิญญูาณูปาทานขันธ์ ใจ ธรรมารมณ์ (มโนกรรมจาก"ชาติ"มาทำหน้าที่เป็นธรรมารมณ์)

ภาพวงจรปฏิจจสมุปบาท แบบขยายความเต็มรูปแบบโดยพิศดาร

ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ......ธรรมารมณ์ ใจ วิญญูาณูปาทานขันธ์ เวทนูปาทานขันธ์

วงจร ปฏิจจสมุปบาท อุปาทานขันธ์๕ อันเกิดวนเวียนอยู่ใน ชรา อันเป็นทุกข์

ดำเนินไปตามวงจรใหม่ อาสวะกิเลส มรณะ ......สังขารูปาทานขันธ์ เกิดมโนกรรมคิดที่เป็นทุกข์ สัญญูปาทานขันธ์

ภาพขยายในชรา ล้วนเป็นอุปาทานขันธ์ ๕ อันเป็นทุกข์ เพราะเกิดจากสังขารูปาทานขันธ์ในชาติ อันถูกครอบงําโดยอุปาทานแล้ว